با سه چهره. شعر و صدای شاهو محمودی
آن شهیدانی که قربانیِ بی‌عدالتی شده‌اند حتی پس از مرگ هم آرام نمی‌گیرند و در گور هم چشم‌هایشان را نمی‌بندند تا روز دادخواهی را نظاره کنند. (نقل به مضمون از افسانه‌ای در آمریکای لاتین)
تقدیم به جانِ ناآرام تمام جانباختگانِ اعتراضاتِ آبان‌ماه ۹۸
بر فرازِ "زاگرُس" ایستاده بود
با سه چهره بر بالای گردن
یکی به مغرب به تماشای شکوه ِ اندامِ "هلن"
یکی به مشرق به تماشای عزای خونینِ بردگان
سومی به آسمان.
: و دانستم فردا کشته خواهد شد.
بار دیگر در کرانه‌های خزر یافتم‌اش
در میانِ شیهه‌ی ابرها و ضجه‌ی دریا
قلب‌اش از گلوی‌اش نمایان بود
و ژرفای چشمهایش به سلولی در "قصر" می‌رسید
انگار به تازگی از صلیب‌اش پایین آمده بود
که از چاله‌ی دهانش؛
کلمات همچون اسب‌های رمیده
سُم بر شن‌های کرانه می‌کوفتند:
«من فرزندِ هاویه‌ام
آتش را تعلیم می‌دهم که از فرزندانش بترسد
به تاریکی می‌آموزم که کورسوی ستاره‌ی دوردست‌ام را نمایان کند
به یادِ طوفان می‌آورم که موهایم را برقصاند
و لایزال به جایِ سنگِ قبرم می‌ایستم.»
: و دانستم فردا دوباره کشته خواهد شد.
در جنینِ قیلوله‌ی مُخدر به رویایم آمد
هنوز از ردِ چاکِ زخمِ تازیانه بر شانه‌هایش
خیابانهایِ خالیِ "امیرآباد" پیدا بود
و چشم‌هایم را به تنگی می‌زد
برقِ دندان‌هایش
که از نفرینی فروخورده، ترَک خورده بود.
از سوراخِ کوچکی که قلب اش را شکافته بود
چهره‌ی عبوسِ زن‌هایی را می‌دیدم
که در کتیبه‌ای باستانی دنبالِ نام‌ِشان می‌گشتند
و در آینه‌های قدیمی در پیِ سعادتِ ازکف‌رفته‌شان بودند.
در گونه‌های برافروخته‌اش خونِ من جاری بود
و سراسرِ یک عُمر
بر پیشانی‌هایمان تقدیری یونانی رقم می‌خورد:
من نشسته بودم و او می‌رقصید
من خوابیده بودم و او می‌نواخت
من ترسیده بودم و او می‌جنگید
من گریخته بودم و او می‌ایستاد.
اما این‌بار سر بر شانه‌ام گذاشت
و در گریه‌اش هزار هزار ابلیس می‌خندید.
: پس دانستم که فردا دوباره و دوباره کشته خواهد شد.
همچنان با سه چهره بر بالای گردن
و سه دهان بر متنِ گوشت
و صدها چشم که انگار جهان را می‌بلعید
در اعماقِ درّه‌ی "خرند"
تن برهنه‌اش را به رود سپرده بود
تا زخم‌های “دجله” را بشوید.
برخاست و دیگر نه زن بود و نه مرد
برخاست و آن ستاره‌ی کوچک را دیدم که بر قلب‌اش دوخته بود.
برخاست و آنچه می‌خواند هم دعا بود، هم ترانه، هم فریاد:
«کجاست "جلجتا" تا فاتح‌اش شوم؟
کجاست "ایتاکا" تا تمامِ دریاهای زمین را شاهراهش کنم؟
کجاست "موریه" تا "اسحاق" را بازگردانم؟
کجاست اسپارتا…»
: و من دانستم که فردا دوباره و دوباره و دوباره کشته خواهد شد.
اکنون سایه‌اش را می بینم
که در میانِ اشباحِ سرگردانِ خیابان‌هایی که هرگز ندیده‌ام
تفنگ‌اش را وانهاده
دندان‌های ترک خورده‌اش را در چشم‌های "قابیل" فرو بُرده
و با تمامِ دهان‌هایش نعره می‌زند:
«بیا!
دستم را بگشا با یکی تبر
در مُشت‌ام بوسه‌ای است که از خودم ربوده‌ام
پس دستم را بگشا با یکی گلوله
من از حقارتِ تو ترانه‌ای خواهم ساخت
برای تسلای رجیمان.
کیست که از بر نخواند سرود رهایی را؟
بیا!
دهان‌ام را بگشا با یکی پُتک
آنچه می‌شنوی صدای توست
آنچه در گلوی‌ام به جا می‌ماند
فریادی است برای مردگان
پس دهان‌ام را بگشا با یکی خنجر
من از وحشتِ تو شمایلی خواهم ساخت
برای نیامده‌گان
کیست که به خاطر نیاورد چهره‌ی اهریمن را؟»
: و من دانستم که دیگر هیچگاه نخواهد مُرد.