مهرداد آزادی یکی از رانندگان کامیونی است که در اولین اعتصاب سراسری کامیون‌داران و رانندگان کامیون در خرداد ۱۳۹۷ شرکت داشته است. این اعتصاب از روز اول خرداد آغاز شد و به مرور به صد و شصت شهر در بیست و پنج استان گسترش یافت. حکومت ایران که در همان زمان درگیر موجی از اعتصابات کارگری بود، تلاش کرد با حمایت از اعتصاب‌شکنان و تلاش برای جلوگیری از گسترش اعتصاب، وضعیت را کنترل کند اما در نهایت بعد از نزدیک به چهل روز به سرکوب اعتصاب دست زد. مطالبات پاسخ‌نگرفته اما موجب دور دیگری از اعتصابات سراسری در مهر همان سال شد و بعد از اعتصابی در آذر ۱۴۰۱ که چندان گسترده نبود، اینک با دور دیگری از اعتصابات سراسری کامیون‌داران و رانندگان کامیون روبه‌رو شده‌ایم. در این گفت‌وگو با مهرداد آزادی علاوه بر شرح ماجرای اعتصاب خرداد ۹۷، چگونگی شکل‌گیری، گسترش و سرکوب آن، در ضمن در جریان مشکلاتی قرار می‌گیریم که در خرداد ۹۷ رانندگان کامیون را به اعتصاب واداشت و اعتصاب اکنون نیز بیش و کم دلایل مشابهی دارد. در حرداد ۹۷ گران شدن لوازم یدکی، کم بودن کرایه‌ها به نسبت هزینه‌ها و روابط مافیایی موجود در صنعت حمل‌ونقل از موجبات اصلی آن اعتصاب سراسری بود، روابط مافیایی‌ای که بخش جدایی‌ناپذیری از روابط سرمایه در هر صنعتی است و بازندگان آن رانندگان و کامیون‌دارانی هستند که هم بیرون از این روابط قرار می‌گیرند، هم درآمدشان با نرخ تورم رشد نمی‌کند و هم از داشتن تشکل‌های مستقلی که بتوانند از منافع آنها در برابر صاحبان بارها و اتحادیه‌های کلان کارفرمایی محافظت کنند، محرومند. سلطنت‌طلب‌ها که با شنیدن نام «راننده کامیون» و «کامیون‌دار» و با یادآوری نقش رانندگان کامیون در آماده‌سازی شرایط برای کودتای ضدانقلابی در شیلیِ دهه‌ی هفتاد، همواره دچار نوستالژیِ نکبت می‌شوند و با رویای تکرار ژنرال پینوشه زوزه می‌کشند؛ این‌بار هم به صحنه آمده‌اند تا با پشتیبانی از راه دور و در فاصله‌ی امن از رانندگانی که در جاده‌های سخت روزگار می‌گذرانند بخواهند به اعتصابشان ادامه دهند. رانندگان کامیون و کامیون‌داران اما آن بخشی از نیروی کار یا صاحبان سرمایه‌های کوچک هستند که تحت فشار نظم سرمایه‌دارانه‌ی اموری قرار دارند که شازده و مجموعه‌ی اپوزیسیون راست جمهوری اسلامی هیچ مشکلی با آن ندارد و تداوم آن را موجب «شکوفایی ایران» می‌دانند. در این گفت‌وگو با مهرداد آزادی که در خرداد ۱۴۰۰ انجام شده، با جزئیات این وضعیت آشنا خواهیم شد. توضیح ضروری این‌که «اتحادیه‌ی کامیون‌داران» که در این مصاحبه از آن یاد می‌شود تشکلی کارفرمایی و شبه‌دولتی است که ربطی به «اتحادیه‌ی تشکل‌های کامیون‌داران و رانندگان سراسر کشور» یا تشکل‌های غیررسمی مشابه که نقش معینی در اعتصابات پیشین و کنونی دارند، ندارد.

خرداد ۱۴۰۴